Udruženju za očuvanje kulture i tradicije Vlaha „Gergina“ iz Negotina na ovogodišnjim konkursima Ministarstvo kulture podržalo je četiri projekta.

Negotinska „Gergina“ će u okviru oblasti nematerijalnog kulturnog nasleđa ove godine istraživati i dokumentovati vlaške umotvorine (Vuorbje bătrînje đin lumje), veoma vredan, ali još uvek nedovoljno istraženi segmentu vlaškog narodnog stvaralaštva.

Ovaj projekat će sa 200.000 dinara sufinansirati i resorno Ministarstvo kulture.

„Planirano je da ovim projektom vlaške umotvorine budu zabeležene direktno od kazivača u vlaškim selima istočne Srbije i Homolja. Nakon gramatičke korekcije od strane tima Udruženja „Gergina“, bile bi prevedene i na srpski jezik, kako bi se učinile dostupnim zainteresovanoj javnosti u Republici Srbiji i našim građanima u dijaspori“, kaže Siniša Čelojević, predsednik Udruženja „Gergina“.

U oblasti digitalizacije kulturnog nasleđa „Gergini“ je sa 200.000 dinara podržan i projekat „Vlaška tradicionalna narodna muzika: Pevanje 1“ (Kîntjećilji vlahilor đin lumje: Kîntatu 1) čiji je osnovni segment digitalizacija muzičke građe iz arhiva profesora doktora Dimitrija O. Golemovića, etnomuzikologa i kompozitora.

„Dr Golemović je u periodu od 1979. do 2019. godine obišao pedesetak naselja u severoistočnoj Srbiji u kojima živi vlaško stanovništvo i snimio veći broj audio traka i kaseta sa hiljadama narodnih melodija i fotografija. Pristupilo bi se završnom istraživanju, odnosno ponovnom preslušavanju snimljenog materijala i odabiru pesama i fotografija“, dodaje dr Čelojević.

Ove godine jedan od kapitalnih projekata „Gergine“ svakako je i „Tradicionalna arhitektura sela Mokranje – Inspiracija u kamenu“ (Ljaurlji mokranjuluj – Vijaca în pjatră) koje je u okviru nepokretnog kulturnog nasleđa Ministarstvo kulture podržalo sa 309.000 dinara.

Projekat obuhvata istraživanje, vrednovanje i prezentovanje arhitekture sela Mokranje.

„Mokranje je, kao i cela Negotinska krajina, bogato narodnom arhitekturom, čija je specifičnost u njenoj materijalizaciji, uglavnom je od kamena i prostornoj organizaciji kuće i sela. Istraživanje arhitekture ovog sela, kao sublimata materijalne i nematerijalne kulture, proširiće saznanja o narodnom graditeljstvu Srbije a daće i osnov za uvid u potencijalni izvor inspiracije poznatog kompozitora. Upoznavanje javnosti sa kulturnim nasleđem Mokranja podići će svest lokalnog stanovništva o njegovom značaju i neophodnosti njegove zaštite“, dodaje Siniša Čelojević.

I na konkursu u oblasti kulturnih delatnosti nacionalnih manjina „Gergina“ je dobila sredstva i za realizaciju dela programskih aktivnosti internacionalnog festivala vlaške muzike „Gergina“ koji je ministarstvo podržalo sa 100.000 dinara.

„Svi projekti imaju cilj očuvanje običaja, kulture, tradicije, jezika i identiteta Vlaha, koji žive na ovim prostorima. Udruženje „Gergina“ je osnovano 2009.godine upravo radi ostvarivanja ovih ciljeva. Projekti su raznovrsni i projektni timovi našeg Udruženja, koje je inače najaktivnije u severoistočnoj Srbiji, radiće intenzivno u narednim mesecima na realizaciji projekata“, zaključuje Čelojević.

Autor teksta: Suzana Mihajlović Jovanović